ZIARNO

Zeberki jak wszystkie astryldy należą do ziarnojadów. W naturze jedzą ziarno wielu gatunków roślin: zbóż, traw i chwastów w różnych fazach dojrzałości, wyłuskiwane z kłosów jeszcze całkiem zielone albo już kiełkujące. Ziarno każdej z roślin nieco różni się od innych pod względem zawartości węglowodanów, tłuszczów i cukrów, a także - zawartości składników mineralnych.

W niewoli ptaki na ogół muszą zadowolić się trzema-czterema rodzajami ziarna, ponieważ do niewielu ludzi dociera fakt, jak istotna dla zdrowia i prawidłowego rozwoju ptaków jest urozmaicona dieta. Wielu ludzi sypie ptakom do karmnika łyżkę mieszanki, nawet nie zastanawiając się nad jej składem, jakością i potrzebami ptaków.

Na polskim rynku pojawia się coraz więcej mieszanek ziaren przeznaczonych dla drobnych ptaków egzotycznych (jest ich obecnie około 20), ale - oględnie mówiąc - większość z nich jest po prostu do luftu (zobacz nasz TEST MIESZANEK). Najczęściej mieszanki mają złe proporcje różnych ziaren (zbyt mało kanaru czy innych gatunków prosa poza żółtym), ubogi (zaledwie trzy-cztery rodzaje ziarna) lub całkiem niewłaściwy skład (np. dodatek rzepiku czy konopi). Ponadto ziarno często bywa marnej jakości - swoje wartości odżywcze ziarno zachowuje najdłużej przez rok, oczywiście pod warunkiem, że jest właściwie przechowywane: w suchych, przewiewnych pomieszczeniach, bez dostępu światła. W przeciwnym razie ziarno pleśnieje, ulega porażeniu grzybami, zostaje zanieczyszczone odchodami robaków i gryzoni, tłuste nasiona jełczeją, nie tylko tracąc wartości odżywcze i smak (!), ale stając się wręcz trujące, toksyczne dla ptaków.

UWAGA!  Ptaki zjadają ziarno, ale zostawiają łupiny, dlatego pełny karmnik nie oznacza, że ptaki mają co jeść.
Nie wyrzucajcie ziarna, którego tego dnia nia dojadły Wasze ptaszki. Po wydmuchaniu łupin, które po kilkukrotnym potrząśnięciu karmnikiem zgromadzą się na górze, możecie resztę ziarna wysiać w ogródku lub na balkonie i uzyskać świeże kłosy prosa albo zsypywać do szczelnie zamykanego naczynia i zimą poczęstować nim dzikie ptaki.

• prosa różnych odmian (białe czyli srebrne, żółte, czerwone, zielone, japońskie, senegalskie, La Plata, Mohair, Manna, Morocco, Dakota...) - 50%
  
• kanaru - 30%
  
• nasion sałaty i traw - 10%
  
• płatków owsianych - 5%
  
• siemienia lniane - 2%
  
• murzynka - 2%
  
• maku - 1%
  
  

Większość ludzi tak naprawdę nie potrafi rozróżniać poszczególnych ziaren. Jeżeli do nich należycie - zajrzyjcie tutaj ---> PRZEWODNIK PO ZIARNIE - prezentujemy tam zdjęcia różnych rodzajów ziarna. Dzięki temu będziecie mogli sprawdzić, czy skład stosowanej przez Was mieszanki podany przez producenta na opakowaniu jest zgodny z faktycznym, będziecie mogli stwierdzić, czego w karmie brakuje i w miarę możliwości uzupełnić braki.

Jeżeli żadna z dostępnych mieszanek nam nie odpowiada, możemy samodzielnie sporządzać mieszanki z ziarna kupionego na wagę na targu lub w sklepie zoo. Najlepiej robić to jednak bardzo późnym latem lub wczesną jesienią, ponieważ jest szansa, że ziarno na targach będzie pochodziło z tegorocznych zbiorów, a zatem będzie lepszej jakości. Mniejsze też będzie ryzyko zagrzybienia, zapleśnienia ziarna, co często zdarza się w niewłaściwie przechowywanym w ciągu roku ziarnie. Trzeba liczyć się również z tym, że na targu dostaniemy tylko jeden gatunek prosa - proso żółte (bardzo rzadko dostępne jest proso czerwone), że nie kupimy tam murzynka, który za to sprzedawany jest w sklepach zoo. Postarajmy się o bardzo pożądane przez ptaki nasiona traw i sałaty, jednak przed kupieniem jakiegokolwiek ziarna musimy upewnić się, że nie zostało ono zaprawione środkami grzybobójczymi, ani nawozami, bo ptaki ulegną ciężkiemu zatruciu. Najlepiej w ogóle nie kupować ziarna w sklepach ogrodniczych, ale w większych sklepach zoologicznych - niektóre poważniejsze firmy, np. Vitakraft, produkują małe torebeczki ziaren sałaty, traw i chwastów, które można dosypywać ptakom do zwykłej mieszanki.

Ziarna w mieszance powinny być ładne i błyszczące, nie pogniecione czy połamane, suche, przesypujące się przez palce i odpylone. Ziarno, które zlepia się w bryłki, oplecione pajęczynką, zarobaczywione, wilgotne, wydzielające podejrzane zapachy (np. pleśni) absolutnie nie nadaje się do karmienia ptaków ani innych zwierząt. Możemy sami próbować ziarna przed podaniem go ptakom.

Bardzo wartościowym źródłem mikroelementów jest ziarno dziko rosnących traw i chwastów --> ZOBACZ w różnej fazie dojrzałości : prosa jednostronnego, kupkówki, rajgrasu czyli owsika, życicy trwałej, mietlicy zbożowej, wiechliny rocznej i innych (w zasadzie kłosy wszystkich krajowych traw nadają się dla ptaków). Najlepiej podawać ptakom całe kłosy powiązane w pęczki - samodzielne wyłuskiwanie sprawia ptakom wiele radości. Ponadto latem i jesienią można zbierać nasiona babki i mniszka i uzupełniać nimi mieszankę. Z doświadczenia wiem, że ptaki o wiele chętniej jedzą niedojrzałe nasiona babki prosto z kolbek niż dojrzałe suche ziarenka. Ziarno mniszka zbiera się wczesnym rankiem, kiedy dmuchawce są jeszcze zwinięte - łatwiej wtedy oderwać od ziarna puszek, który niepotrzebnie zaśmieciłby nam klatkę i pokój.

Można podawać zeberkom także pokruszone ziarna dyni i słonecznika, ale te ostatnie ze względu na wysoką zawartość tłuszczu - w bardzo niewielkich ilościach.

KIEŁKI

Skiełkowane ziarno to najtańsza, najłatwiej dostępna, lekkostrawna i najbardziej wartościowa, bogata w witaminy i mikroelementy karma dla ptaków egzotycznych. Można przygotować je w domu mając pewność, że nie ma w niej żadnej chemii, która zaszkodziłaby ptakom. Świeże kiełki można podawać codziennie, bez obaw o przedawkowanie witamin. Witaminy z kiełków są znacznie lepiej przyswajalne niż "sztuczne" witaminki dodawane ptakom do wody.

Do kiełkowania na początku najlepiej użyć ziarna prosa i kanaru (jeżeli używamy ziarna z mieszanki, najpierw trzeba usunąć z niej wszystkie kolorowe dodatki zostawiając samo ziarno). W sklepie ze zdrową żywnością można kupić specjalne naczynie do kiełkowania, kiełkownicę (ok. 20-25 zł), ale tak naprawdę równie dobrze można kiełkować i bez niego. Sposobów kiełkowania jest kilka. Na początku powinno się umieścić ziarno na sitku i porządnie przepłukać pod bieżącą wodą. Następnie:

1. sitko umieszczamy w naczyniu z wodą, tak aby woda przykryła nasiona i zostawiamy na noc. Rano przepłukujemy ziarno kilka razy, osączymy i zostawiamy w ciepłym miejscu do kiełkowania. W ciągu dnia ziarno należy przepłukiwać jeszcze kilka razy pilnując, żeby nie wyschło.
2. na styropianową tackę lub inne płaskie naczynie sypiemy czysty piasek (najlepiej użyć do tego piasku mineralnego dla ptaków kupionego w sklepie zoo) i lejemy tyle wody, żeby piasek był wilgotny. Na piasku rozkładamy uprzednio namoczone ziarno, a w ciągu dnia w razie potrzeby dolewamy wody.
3. to samo można zrobić na grubym kartonie*

Alternatywę dla kiełków stanowi ziarno moczone. Ziarno przygotowujemy jak do kiełkowania - płuczemy na sitku i zostawiamy do namoczenia na 12 godzin, najlepiej w temepraturze ok. 20 stopni C. W tym czasie ziarno trzeba kilkakrotnie przepłukiwać, żeby usuwać wydzielany przez ziarno dwutlenek węgla. Po upływie doby ziarno należy znowu porządnie przepłukać, osączyć i podać ptakom. W czasie 12-godzinnego moczenia rozpoczął się proces kiełkowania - moczone ziarno zawiera zatem cenne, łatwo przyswajalne składniki pokarmowe. Dla przykładu: skiełkowane proso zawiera witaminy z grupy B, C i E, wapń, magnez, żelazo, fosfor, potas i aminokwasy.

GRANULAT

Suchą karmę można uzupełniać specjalnym granulatem przeznaczonym dla drobnych ptaszków egzotycznych. Jest to sucha, pasteryzowana karma sporządzona ze zmielonego ziarna, czasami suszu owocowo-warzywnego z dodatkami mineralnymi i witaminowymi, bardzo wartościowa z tego względu, że zawiea wszystkie niezbędne składniki odżywcze w optymalnych ilościach. Niekiedy producenci granulatów zalecają jednak podawanie dodatkowo świeżych warzyw i owoców, w zależności od składu granulatu. Na polskim rynku granulat taki dostępny jest w zasadzie wyłącznie w sprzedaży wysyłkowej, gdyż żadna polska firma nie produkuje granulatu dla ptaków. Na stronie http://papugi.kankan.pl/ można zamówić granulat firmy Pretty Bird (Daily Select Mini - granulat dla kanarków, zeberek i innych drobnych ptaków egzotycznych). Granulaty takie nie są jeszcze tanie (750 gr - 25 zł, 2,5 kg - 72 zł, 5 kg - 126 zł plus koszty wysyłki), jednak biorąc pod uwagę, że ptaki zjadają cały granulat, a z mieszanek, na ogół źle skomponowanych, wyjadają tylko część ziaren, wskutek czego płacimy za ziarno nie nadające się dla ptaków, cena ta nie wydaje się już taka wysoka. Ponadto producenci zapewniają, że kilogram granulatu wystarczy ptakowi wielkości kanarka na około pół roku. Trzeba liczyć się z tym, że przyzwyczajanie ptaków do granulatu może potrwać i niekoniecznie musi zakończyć się powodzeniem, z pewnością jednak należy próbować;))

do góry