Po jakimś czasie mieszkania z zeberkami być może zapragniecie piskląt. Obserwowanie jak zeberki budują i urządzają gniazdko, zmieniają się przy wysiadywaniu jajek, jak karmią pisklęta, jak uczą je latać jest wspaniałym doświadczeniem. Zanim jednak zdecydujecie się na maleństwa, zastanówcie się czy macie z nimi co zrobić. Jeżeli jedynym rozwiązaniem jest pozbycie się ich do sklepu zoo czy na giełdzie albo oddanie przypadkowym ludziom, lepiej nie rozmnażajcie ptaków.

GNIAZDKO

Gniazdka dla zeberek dostępne w sklepach, plecione z trzciny, są owalne, zamknięte od góry z bocznym wejściem. Dostępne są dwa modele, większy (13 cm wys.) i mniejszy (11 cm wys.). Gniazdka takie wyglądają estetycznie i naśladują naturalne gniazdka zeberek, ale mają kilka zasadniczych wad.
Po pierwsze: nadają się dla jako sypialnia dla parki ptaków, ale dla pary z pisklętami mogą być już zbyt małe i zbyt ciasne.
Po drugie: są zamknięte na stałe, co nie pozwala nam interweniować w szczególnych sytuacjach (np. wyciągnięcie z nich porzuconych piskląt do karmienia jest niemożliwe; podmiana jajek - utrudniona).
Po trzecie: są trudne do utrzymania w czystości; ciężko je wyczyścić, bo do środka niemal nie ma dostępu.
Po czwarte: po dłuższym używaniu brzegi takiego gniazdka zaczynają się strzępić, co grozi poranieniem dorosłych ptaków i piskląt (niektóre gniazdka w ogóle są źle wykończone i w wejściu widać sterczące ostre pasma trzciny). Znane są przypadki poważnego zranienia czy nawet utraty nóżki po zaklinowaniu się między takimi pasmami.

Można dostać również plecione gniazdka w postaci rury, jednak są one zdecydowanie za małe, a pisklęta mogą łatwo z nich wypaść.

Zeberki mogą zaakceptować również gniazdko dla kanarka, w postaci otwartej miseczki, ale tego rozwiązania też nie polecamy - jeżeli ptakom nie uda się zabudowanie góry, będą narażone na większy stres, co w najgorszym przypadku może skończyć się porzuceniem gniazda z pisklętami.

BUDKA LĘGOWA

Budka taka powinna mieć rozmiary w przybliżeniu: 10x10x10 cm i koniecznie być otwierana od góry. Do wyścielenia jej potrzeba jednak trochę więcej materiału, żeby ptaki mogły uwić w środku miseczkę, co zapobiegnie rozsypywaniu się jajek na boki. Z tego względu budka nie może być zbyt duża. Nie może być również zbyt głęboka, tzn. wlot nie może być umieszczony zbyt wysoko, bo ptaki nie widząc dna mogą bać się do niej wlecieć, albo wskakując do środka z większej wysokości mogą uszkodzić jajka.

Gdzie powiesić budkę? Na zewnątrz klatki czy wewnątrz?
Większość budek przystosowana jest do tego, żeby powiesić je na zewnątrz klatki w osobnych drzwiczkach, ale do tego trzeba mieć klatkę z podwójnymi drzwiczkami. Z kolei jeżeli będziemy zmuszeni powiesić budkę w środku – zabierze ona ptakom sporo miejsca. To kolejny argument przemawiający za tym, żeby nie oszczędzać na klatce dla ptaków: dużej i z podwójnym wejściem.

Budkę czy gniazdko wieszamy w klatce jak najwyżej i tak, żeby podczas wymiany jedzenia i wody w wewnętrznych pojemnikach jak najmniej płoszyć wysiadujące ptaki. Przed powieszeniem trzeba skontrolować ich wykonanie - czy nigdzie nie ma sterczących zakończeń gwoździ lub drzazg.

Jeżeli nie możemy dostać w sklepie odpowiedniej budki, musimy zakasać rękawy i samodzielnie zrobić budkę dla naszych ptaszków. Wykonanie jej nie jest trudne - zajrzyjcie tutaj.

Zeberki akceptują budki wykonane z różnych materiałów - ja robię budki z kartonów po mleku, sokach, kawie Ince itp. (które po zużyciu po prostu się wyrzuca) i umieszczam je w zacisznych miejscach, np. na szafie czy półkach. Rolę zastępczej budki lęgowej pełnią u mnie również pudełka służące do transportu ptaszków ze sklepu do domu.

MATERIAŁ DO GNIAZDA

Po wstawieniu budki czy gniazdka trzeba dostarczyć ptaszkom materiał do wyścielenia go. Oferowane w sklepie szarpie są dość drogie i ptaki nie potrzebują ich do szczęścia. Niemniej jeśli komuś zależy na sterylnym materiale, szarpie nadają się do tego idealnie.

Jako materiału do gniazda można użyć również miękkie siano czyli materiał, z którego zeberki budują gniazdko w naturalnych warunkach. Siano można ususzyć je samemu (najlepiej z samej trawy) lub kupić w sklepie, trzeba jednak zwrócić uwagę, żeby było dobrze wysuszone, nie było zapleśniałe czy wilgotne (nie nadaje się siano zbrązowiałe, a plastikowa torebka nie powinna być od środka zaparowana). Wilgoć w gnieździe sprzyja rozwojowi bakterii i grzybów, które są dla ptaków zabójcze. Ponadto pojedyncze źdźbła nie powinny mieć sztywnych ostrych zakończeń, które mogą poranić ptaki, powinno się także pousuwać z siana suche kawałki ostów itp. roślin o ząbkowanych brzegach czy z kolcami.

Jako materiał na gniazdo posłużyć może również włókno kokosowe, sizalowe i juta.

Do wyścielenia gniazda idealne i uwielbiane przez zeberki są miękkie białe piórka, które jednak przedtem powinny zostać wyprane w wodzie z dodatkiem szarego mydła, porządnie wypłukane i wysuszone, żeby nie zawlec wraz z nimi jakichś chorób. Jeżeli komuś chce się bawić...;)

Jako dodatek do wyścielenia gniazda można użyć strzępków papieru toaletowego, ligniny i chusteczek higienicznych (naturalnych, bez barwników i dodatków zapachowych!) - są chłonne, miękkie, tanie i nie stwarzają żadnego zagrożenia dla ptaków. Jednak nie powinno ich być w gnieździe zbyt dużo, ponieważ tak silnie absorbują wilgoć z gniazda, że mogą spowodować wysychanie zarodków.

W żadnym przypadku NIE WOLNO dawać ptakom skrawków materiałów, nitek, sznurków czy waty – wysnute z nich włókna mogą oplątać delikatne nóżki ptaszków, poranić je, odciąć dopływ krwi, spowodować martwicę i utratę paluszka lub całej łapki.

Po każdym lęgu gniazdo czy budkę powinno się posprzątać - wyrzucić cały materiał, a wnętrze porządnie wyszorować i sparzyć wrzątkiem. Ptakom po każdym lęgu należy się co najmniej 3-4-miesięczna przerwa.